လာနီညာ(ခ)အစြန္းေရာက္ ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ လာ မယ့္ ေဆာင္းမွာ

အစြန္းေရာက္ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္ လာနီညာျဖစ္ေပၚလာႏိုင္မႈႏွင့္ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚအက်ိဳသက္ေရာက္ႏိုင္မႈ အေျခအေနမ်ား ခန္႔မွန္းခ်က္”

၂၀.၈.၂၀၂၁ ညေန ၆ နာရီ ၅၅ မိနစ္

ပထမဦးစြာ လာနီညာဆိုဘာလဲဆိုတာကို ႐ွင္းျပလိုပါတယ္။လာနီညာဆိုသည္မွာ စပိနဘာသာစကားမွဆင္းသက္လာၿပီး၊ လာနီညာကို ‘မိန္းကေလးငယ္’ဟုအဓိပၸါယ္ရပါတယ္။

လာနီညာကာလအတြင္း အီေကြတာအနီး႐ွိ အေ႐ွ႕ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ အတြင္းမွာ႐ွိတဲ့ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ အပူခ်ိန္သည္ ပုံမွန္ေအာက္ေလ်ာ့နည္းသြားရာ အႏႈတ္ (ဝ.၅)ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ႏွင့္ေအာက္ ေလ်ာ့နည္း ျခင္းတစ္နည္းအားျဖင့္ အီေကြတာအနီး အေ႐ွ႕ပစိဖိတ္သမုဒၵရာတြင္ ေရေအးစီးေၾကာင္း စီးဆင္းျခင္းကို‘လာနီညာ’ ဟုေခၚပါတယ္။

ေယဘုယ်အားျဖင့္ အယ္လ္နီညိဳရာသီဥတုသည္ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေသာ ရာသီဥတုကို ျဖစ္ေစတတ္ၿပီး၊ လာနီညာရာသီဥတုသည္ ေအးၿပီးစြတ္စိုသည့္ ရာသီဥတု ကိုျဖစ္တတ္ပါသည္။

လာနီညာအဆင့္သတ္မွတ္ျခင္း

ပင္လယ္ ေရမ်က္ႏွာျပင္အပူခ်ိန္ ေလ်ာ့နည္းသြားတဲ့ ပမာဏေပၚမွာ မူတည္ၿပီး လာနီညာအဆင့္သတ္မွတ္ပါတယ္။

(က) အီေကြတာအနီး႐ွိ အပူပိုင္းပစိဖိတ္သမုဒၵရာ(Tropical Pacific Ocean)၏ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္အပူခ်ိန္ပုံမွန္ေအာက္(-၁.၅) ဒီဂရီေအာက္ ေလ်ာ့နည္းသြားေသာ အေျခအေနကို အားေကာင္းေသာလာနီညာအေျခအေန။

(ခ) အီေကြတာအနီး႐ွိ အပူပိုင္းပစိဖိတ္သမုဒၵရာ(Tropical Pacific Ocean)၏ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္အပူခ်ိန္ပုံမွန္ေအာက္ (-၁.၀ မွ -၁.၄)အထိကို အားအသင့္အတင့္႐ွိေသာ လာနီညာအဆင့္လို႔သတ္မွတ္ပါတယ္။

(ဂ) အီေကြတာအနီး႐ွိ အပူပိုင္းပစိဖိတ္သမုဒၵရာ (Tropical Pacific Ocean)၏ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္အပူခ်ိန္ပုံမွန္ေအာက္ (-ဝ.၅ မွ -ဝ.၉)အထိကို အားနည္းသည့္ လာနီညာအဆင့္လို႔သတ္မွတ္ပါတယ္။

လက္႐ွိျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေသာ လာနီညာအေျခအေနအေပၚ ခန္႔မွန္းခ်က္

ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ မိုးေလဝသဌာနမွ ယခုလ ၁၇ရက္ေန႔ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ အီေကြတာအနီး႐ွိ အပူပိုင္းပစိဖိတ္သမုဒၵရာ (Tropical Pacific Ocean)NINO. 3-4 ဧရိယာ၏

ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္အပူခ်ိန္သည္ Average IODမွာေတာ့အႏႈတ္ ဝ.၇ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္႐ွိေနျခင္းႏွင့္ ေလထုျဖစ္စဥ္မ်ားအရ ယခုလာမည့္စက္တင္ဘာလတြင္း အားအနည္းငယ္႐ွိေသာ လာနီညာအေျခအေနမွာ႐ွိေနပါတယ္။

ဆက္လက္ၿပီး ေအာက္တိုဘာလႏွင့္ႏိုဝင္ဘာလမ်ားအထိအားအနည္ငယ္႐ွိေသာ လာနီညာအဆင့္တြင္ ဆက္လက္တည္႐ွိေနႏိုင္ၿပီး၊

လာမည့္ ၂၀၂၂ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလေလာက္မွာေတာ့ ပုံမုန္ရာသီဥတုအေျခအေနကိုျပန္လည္ေရာက္႐ွိလာႏိုင္တယ္လို႔ေတာ့ ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ရ႐ွိထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚအက်ိဳးသက္ေရာက္ႏိုင္မႈ အေျခအေနခန္႔မွန္းခ်က္

လာနီညာျဖစ္စဥ္သည္ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာတြင္ ျဖစ္ေပၚသည့္ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ေသာ္လည္း အဆိုပါ လာနီညာျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမွာ

ယခုႏွစ္မိုးေႏွာင္းကာလသည္ေအာင္ေရလို႔ေခၚႏိုင္တဲ့ မိုးေႏွာင္းမိုး႐ြာသြန္းမႈကိုရ႐ွိမွာေတာ့မွာမို႔ မိုးေႏွာင္းေကာင္းႏိုင္တယ္လို႔ေတာ့ ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ရ႐ွိ ထားပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းကခ်င္ျပည္နယ္၊စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးအထက္ပိုင္းတို႔တြင္ စက္တင္ဘာလ ဒုတိယပတ္အကုန္ေလာက္အထိ

မိုးမ်ားစြာ႐ြာသြန္းေနမွာျဖစ္ၿပီး စက္တင္ဘာလ တတိယပတ္မွစၿပီး မိုးအားေလ်ာ့နည္းလာကာ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းေဒသမ်ားမွာ မိုး႐ြာသြန္းမႈဟာသိသိသာ ပိုလာႏိုင္ပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ စက္တင္ဘာလ တတိပတ္မွစၿပီးေအာက္တိုဘာလ တတိယပတ္အကုန္အတြင္းမွာ မိုးေကာင္းႏိုင္ၿပီး ေရမရေသးေသာ တာတမံမ်ား၊

ေရေလွာင္ကန္မ်ားေရရ႐ွိေတာ့မွာျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ဒီႏွစ္မိုးေႏွာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းေဒသမ်ားမွာ မိုးေကာင္းႏိုင္ပါတယ္။

ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းေဒသမ်ားမွာ မိုးေႏွာင္းကာလတြင္ မုတ္သုံေလဟာ အားအနည္းငယ္မွအားအသင့္အတင့္ေလာက္သာ႐ွိေနႏိုင္တာမို႔ ေရးႀကီး၊ေရလွ်ံမႈမ်ားဟာ မိုးေႏွာင္းကာလမွာ သိသိသာေလ်ာ့နည္းလာႏိုင္ၿပီးေနပူလိုက္ မိုး႐ြာလိုက္ႏွင့္ သင့္တင့္မွ်တတဲ့ ရာသီဥတုမ်ိဳးခံစားရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လာနီညာျဖစ္ေပၚေသာႏွစ္မ်ားမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အေ႐ွ႕ေျမာက္မုတ္သုံေလ အားေကာင္းမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လာမည့္ေဆာင္းရာသီကာလမ်ားမွာ ညအပူခ်ိန္မ်ား ေလ်ာ့နည္းျခင္းေၾကာင့္ အနည္းငယ္ အေအးပိုလာႏိုင္ၿပီး အေ႐ွ႕ဘက္မွလာေသာ ေလေပြလိႈင္းမ်ား တိုက္ခတ္ျခင္းေၾကာင့္ အခ်ိန္အခါမဟုတ္ မိုး႐ြာသြန္းမႈျဖစ္စဥ္မ်ား စသည့္ရာသီဉတုျဖစ္စဥ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

လာနီညာျဖစ္ေပၚမႈႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အေျခအေနမ်ားအား ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈ႐ွိပါက အခ်ိန္ႏွင့္တစ္ေျပးညီ ဆက္လက္တင္ျပသြားပါမည္။

ယခင္က ဝန္ထမ္းဘဝ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား႐ွိေနလို႔ ရက္ေဝးခန္႔မွန္းခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္မေပးႏိုင္ခဲ့ေသာ္လဲ ယခုအခါ ဆရာသမားရဲ႕ ကူညီအားေပးေထာက္ခံမႈမ်ား ရ႐ွိေနၿပီျဖစ္လို႔ ရက္ေဝးခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားအား ပုံမွန္ထုတ္ျပန္ေပးသြားေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ယခုလို ထုတ္ျပန္ခြင့္ရ႐ွိေအာင္ ကူညီေပးၾကေသာ ဆရာသမားမ်ားအား ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားထြက္ေပၚလာရန္ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးေပးပါေသာ ဆရာ Mann Nyo အား အထူးေက်းဇူးတင္႐ွိပါသည္ခင္ဗ်ာ။

ေဝၿဖိဳးဟန္